فرح پهلوی (نام پیش از ازدواج: فرح دیبا؛ زادهٔ ۲۲ مهر ۱۳۱۷) همسر محمدرضاشاه پهلوی است که پیش از انقلاب ۱۳۵۷ با عنوان رسمی عُلیاحضرت شهبانو خطاب می‌شد. او از تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۳۸ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، آخرین شهبانوی ایران بود. برای مشاهده مجموعه های منتخب از عکس های برتر دنیای فوتبال، با مجله عکس های فوتبالی همراه ما باشید.
زندگی‌نامه فرح پهلوی
فرح پهلوی (نام پیش از ازدواج: فرح دیبا؛ زادهٔ ۲۲ مهر ۱۳۱۷) همسر محمدرضاشاه پهلوی است که تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ با عنوان رسمی عُلیاحضرت شهبانو خوانده می‌شد و از ۲۹ آذر ۱۳۳۸ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، آخرین شهبانوی ایران بود. او در طول دوران شهبانویی خود، بانی آثار و امکانات متعددی در ایران شد و با اقداماتش، کشور از جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی، ارتقاء قابل توجهی یافت.
فرح پهلوی که بود
نام کامل : فرح پهلوی
متولد : 22 مهر 1317
محل تولد : تهران، ایران
آشنایی با فرح پهلوی
فرح دیبا در تاریخ ۲۲ مهر ۱۳۱۷ خورشیدی (۱۴ اکتبر ۱۹۳۸ میلادی) در تهران به دنیا آمد. او تنها فرزند سهراب دیبا (۱۲۷۸ تا ۱۳۲۶) و فریده قطبی (۱۲۹۶ تا ۱۳۷۹) بود. فرح در کتاب خاطرات خود اشاره کرده است که ریشه خانوادگی پدرش به تبریز و خانواده مادرش به لاهیجان بازمی‌گردد.
ملیت فرح پهلوی چیست
فرح پهلوی دارای ملیت ایرانی است.
اصالت فرح پهلوی
فرح پهلوی از اصالت ایرانی برخوردار است.
قد فرح پهلوی
قد فرح پهلوی ۱٫۷۴ متر است.
وزن فرح پهلوی
وزن فرح پهلوی تقریباً ۶۸ کیلوگرم تخمین زده می‌شود.
سن فرح پهلوی
سن فرح پهلوی تقریباً ۸۷ سال است.
زادگاه فرح پهلوی کجاست
فرح پهلوی همسر شاه ایران در تهران متولد شد.
محل زندگی فعلی فرح پهلوی
فرح پهلوی در حال حاضر بین آمریکا و فرانسه زندگی می‌کند.
عکس فرح پهلوی
عکس فرح پهلوی با شاه
عکس فرح دیبا
تحصیلات فرح پهلوی
فرح پهلوی پیش از ازدواج، تحصیلات خود را در ایران گذراند و برای ادامه تحصیل در رشته معماری به کشور فرانسه عزیمت کرد. او ضمن تحصیل، به زبان‌های انگلیسی و فرانسوی تسلط یافت. در همین دوران تحصیل بود که با محمدرضاشاه پهلوی آشنا شد و سرانجام این آشنایی، به ازدواج آن دو در تاریخ ۳۰ آبان ۱۳۳۸ منجر گردید.
فرح پهلوی، شهبانوی پیشین ایران
پس از انجام مراسم تاج‌گذاری، فرح پهلوی به مقام نایب‌السلطنه و شهبانوی ایران رسید. دفتر مخصوص او در چهارچوب مسئولیت‌هایش به عنوان شهبانو، شامل بخش‌های آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، رفاه اجتماعی و فرهنگ و هنر بود. این دفتر در زمینه آموزش و بهداشت کودکان بی‌سرپرست بسیار فعال بود و نهادهایی چون جمعیت کمک به جذامیان، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، موزه فرش ایران و موزه هنرهای معاصر تهران را پایه‌گذاری کرد.
سال‌های کودکی و نوجوانی فرح پهلوی
فرح دیبا در تاریخ ۲۲ مهر ۱۳۱۷ خورشیدی (برابر با ۱۴ اکتبر ۱۹۳۸ میلادی) در تهران متولد شد. او یگانه فرزند سهراب دیبا (۱۲۷۸ تا ۱۳۲۶) و فریده قطبی (۱۲۹۶ تا ۱۳۷۹) بود. فرح در خاطرات خود ذکر می‌کند که اصالت خانواده پدری‌اش به تبریز و خانواده مادری‌اش به لاهیجان بازمی‌گردد.
پدر فرح پهلوی
سهراب دیبا، پدر فرح دیبا، که از خانواده‌های معتبر آذربایجان به شمار می‌رفت، فرزند مهدیخان آذری (شعاع‌الدوله) — برادرزادهٔ علاءالملک — و ماه‌تاج منورالسلطنه، دختر میرزا محمود علاءالملک طباطبایی دیبا (از رجال متنفذ عصر قاجار) بود. سهراب دیبا اهل تبریز و ساکن محله ششگلان آن شهر بود.
او تحصیلات خود را در دانشکده افسری سن پترزبورگ آغاز کرد و پس از انقلاب اکتبر به فرانسه رفت. در فرانسه، او موفق به دریافت دیپلم متوسطه شد، تحصیلات عالیه را در رشته حقوق شروع کرد و سپس به مدرسه نظامی سن-سیر رفت. پس از پایان تحصیلات، به ایران بازگشت و به استخدام ارتش نوین ایران درآمد.
مادر فرح پهلوی
فریده قطبی، مادر فرح، اصالتاً اهل گیلان بود و نسب او به قطب‌الدین محمد گیلانی، صوفی نامدار، می‌رسید.
درگذشت پدر فرح پهلوی
پدر فرح، او را نخستین بار در شش سالگی در «مدرسهٔ ایتالیایی خواهران روحانی» ثبت‌نام کرد. سهراب دیبا در سال ۱۳۲۶، زمانی که فرح هنوز کودک بود، بر اثر بیماری سرطان درگذشت. پس از فوت پدر، فرح دیبا و مادرش به خانه دایی‌اش، محمدعلی قطبی، و همسر او، لوئیزه، نقل مکان کردند و با آن‌ها زندگی نمودند.
رضا قطبی، پسردایی فرح، فقط شش ماه از او بزرگ‌تر بود. آن دو در کنار هم رشد کردند و فرح در یادداشت‌هایش از او به عنوان «برادر نداشته‌ام» یاد کرده است. این خانواده تابستان‌ها را در شمران می‌گذراندند. فرح پهلوی آن روزهای خود را «تام‌بوی» توصیف کرده و گفته است: «از درخت‌ها بالا می‌رفتیم و با پسردایی‌هایم بازی می‌کردیم.»
ازدواج فرح پهلوی با شاه ایران
ثریا اسفندیاری، همسر محمدرضاشاه پهلوی، توانایی بچه‌دار شدن را نداشت. طبق اظهارات اردشیر زاهدی، پزشکان در نیویورک به شاه و ثریا گفته بودند که این مشکل با یک جراحی ساده و بی‌خطر برطرف می‌شود، با این حال، ثریا اسفندیاری تمایلی به انجام عمل جراحی نداشت.
اگرچه شاه به ثریا علاقه‌مند بود، اما به دلیل نیاز به جانشین، در سال ۱۳۳۶ تصمیم به جدایی از او گرفت. در آن زمان، همه در جستجوی ملکه‌ای جدید برای پادشاه بودند. اشرف پهلوی به یاد می‌آورد که «هر دختر جوانی» و «هر پدری دختر خود را بهترین گزینه می‌دانست.»
آشنایی اول فرح پهلوی با شاه
در سال ۱۳۳۸، شاه که برای یک دیدار رسمی و مذاکره با ژنرال شارل دوگل به فرانسه سفر کرده بود، در مراسمی در سفارت ایران در پاریس با دانشجویان ایرانی مقیم آنجا دیدار کرد. فرح یکی از این دانشجویان بود و یک مکالمه کوتاه با شاه ایران داشت.
جهانگیر تفضلی، فرح را به عنوان «شاگرد اول و دانشجوی درسخوان» به شاه معرفی کرد. شاه چندین سؤال از او پرسید و فرح نیز، به گفته خودش، پاسخ‌های مناسبی ارائه داد. فرح در مورد این ملاقات برای مادرش نوشت که سایر دانشجویان دور شاه جمع شده بودند، اما او تنها ایستاده بود. او افزود: «چند دقیقه با او دست دادم و فقط توانستم بگویم ‘فرح دیبا، مدرسه معماری.’» یکی از دوستان فرح نیز به او گفت که شاه در هنگام ترک سالن، نگاهش به او بوده است.
رابطه فرح پهلوی با شهناز پهلوی
-start=”60″ data-end=”379″>در دوران تحصیل فرح دیبا، اردشیر زاهدی مسئول رسیدگی به امور دانشجویان ایرانی در خارج بود. فرح که از خانواده‌ای ثروتمند نبود و بورسیه نگرفته بود، از عمویش درخواست کرد تا ملاقاتی با زاهدی ترتیب دهد. عمویش این ملاقات را فراهم کرد و به زاهدی پیشنهاد داد که فرح را به عنوان گزینه‌ای برای ازدواج با محمدرضا شاه در نظر بگیرد.
زاهدی در ابتدا مردد بود، زیرا نگران بود در صورت ناموفق بودن ازدواج، مسئولیت آن به گردن او بیفتد. با این حال، او پذیرفت و از همسرش، شهناز پهلوی، خواست تا در زمان مصاحبه فرح را ببیند که نظر مثبت شهناز نیز تأییدکننده بود.
فرح پهلوی و دیدار با شاه
فرح دیبا یک یا دو روز بعد به خانه شهناز در حصارک دعوت شد و محمدرضاشاه نیز به طور غیرمنتظره‌ای در آنجا حضور یافت. فرح در توصیف آن روز می‌گوید که قلبش به تپش افتاد. شاه با گرمی با او سخن گفت و فرح نیز علی‌رغم هیجان و استرس، با آرامش پاسخ داد. او در این دیدار شاه را تحت تأثیر قرار داد؛ با این حال، شاه پیش از خواستگاری، با زنان دیگری نیز ملاقات کرد. آن‌ها مدتی بعد در همین خانه دوباره یکدیگر را ملاقات کردند و پس از این دیدار، شاه علاقه‌مندی خود به فرح را با مادرش، تاج‌الملوک، در میان گذاشت.
ملاقات‌های شاه و فرح همچنان ادامه پیدا کرد. یک بار آن دو سوار بر یک هواپیمای سبک شدند و شایعاتی مبنی بر خواستگاری شاه از فرح در حین پرواز منتشر شد. در طول پرواز، هواپیما هنگام فرود دچار مشکل شد و شاه از فرح خواست که در کنترل دستی هواپیما به او کمک کند. فرح که متوجه جدی بودن خطر نشده بود، این درخواست را با اشتیاق پذیرفت. او پس از فرود و مشاهده ماشین‌های آتش‌نشانی، به خطری که از سر گذرانده بودند، پی برد. فرح درباره این ملاقات‌ها اظهار می‌کند که شاه می‌توانست با یک لبخند او را آرام کند.
درخواست ازدواج شاه از فرح پهلوی
بنابراین، شاه تصمیم گرفت که فرح را به شنا دعوت کند. پوشیدن لباس شنا برای فرح در ملاقات با شاه آسان نبود، اگرچه او آن عصر را «دلهره‌آور و دلپذیر» توصیف کرده است. پس از آن، حدود دو یا سه هفته بدون هیچ تماسی سپری شد؛ فرح نگران شده بود و تصور می‌کرد که شاه او را فراموش کرده است. او از زاهدی پرسید که آیا باید به پاریس برگردد، اما زاهدی به او گفت که منتظر بماند. تا اینکه فرح دوباره به خانه همسر شهناز دعوت شد.
فرح درباره آن شب می‌گوید: «حدود بیست نفر در مهمانی حضور داشتند. من از دیدار مجدد پادشاه هم خوشحال و هم آرام بودم. گفتگو به مسائل عادی می‌گذشت و پادشاه لبخند به لب داشت… کم‌کم احساس کردم که مدعوین یکی پس از دیگری سالن را ترک می‌کنند، تا جایی که پادشاه و من تنها ماندیم. در آن لحظه، پادشاه با متانت بسیار از ازدواج پیشین خود سخن گفت… سپس خاموش شد. دست مرا در دست خود گرفت… و گفت ‘حاضری با من ازدواج کنی؟’ من فوراً جواب مثبت دادم… او را دوست داشتم و آماده زندگی با او بودم.»
فرح پهلوی شهبانوی ایران
فرح پهلوی در سال نخست ازدواج، مانند همسران پیشین پادشاهان ایران، عنوان «ملکه» را داشت و از سال ۱۳۳۹ با عنوان «شهبانو» شناخته شد. او نخستین ملکه ایران در دوره‌ای طولانی بود که به شکلی فعال در امور اجتماعی مشارکت می‌نمود. وی تعدادی از دوستان نزدیکش را به دربار آورد؛ این افراد که با نام «بچه‌ها» مشهور بودند، به حلقه اطرافیان شاه پیوستند.
دوستان شخصی محمدرضاشاه، که برخی از آن‌ها مانند اسدالله علم از کودکی با او آشنا بودند، «بچه‌ها» را رقیب جدی خود برای جلب توجه شاه نمی‌دانستند. در حقیقت، اطرافیان شهبانو هم با یکدیگر و هم با اطرافیان شاه رقابت داشتند. محمدرضاشاه با «بچه‌ها» با احترام برخورد می‌کرد و آن‌ها نیز شاه را شخصیتی بزرگ می‌دانستند. با این وجود، شاه هیچ‌گاه درباره مسائل سیاسی با اطرافیان شهبانو بحث و گفتگو نمی‌کرد.
مراسم تاج‌گذاری فرح پهلوی و شاه
محمدرضا شاه پهلوی، در چارچوب اصلاحات قانون اساسی مشروطه، پیشنهاد کرد که حق انتخاب نایب‌السلطنه و تعیین ۲۰ سالگی به عنوان سن قانونی برای رسیدن ولیعهد به سلطنت، برقرار شود. این تغییرات، که در تاریخ ۱ شهریور ۱۳۴۰ به تصویب رسید، این امکان را فراهم می‌کرد تا امور کشور تا رسیدن ولیعهد به سن بلوغ، توسط نایب‌السلطنه اداره شود. محمدرضا پهلوی این اصلاحات را یک گام اساسی در مسیر پیشرفت و تمدن بزرگ ایران می‌دانست.
در تاریخ ۴ آبان ۱۳۴۶، در چهل و هشتمین سالگرد تولد محمدرضا پهلوی، مراسم تاج‌گذاری محمدرضا شاه، شهبانو فرح و ولیعهد رضا پهلوی در کاخ گلستان برگزار شد. در همان سال، اصل ۳۸ قانون اساسی نیز به شکلی اصلاح شد که اگر پادشاهی به ولیعهدی که به سن قانونی نرسیده، منتقل می‌شد، مادر ولیعهد به طور خودکار به مقام نایب‌السلطنه می‌رسید.
پیج اینستاگرام فرح پهلوی
آدرس پیج فرح پهلوی در شبکه اجتماعی اینستاگرام: shahbanou_farah_pahlavi@
اکانت یوتیوب فرح پهلوی
آدرس پیج فرح پهلوی در شبکه اجتماعی یوتیوب: farahpahlaviofficialpage@
توییتر فرح پهلوی
آدرس پیج فرح پهلوی در شبکه اجتماعی توییتر: ShahbanouFarah@
آدرس فیسبوک فرح پهلوی
آدرس پیج فرح پهلوی در شبکه اجتماعی فیسبوک: ShahbanouFarahPahlavi@
فرح پهلوی پشتیبان حقوق زنان
فرح حامی جدی حقوق زنان بود؛ او در یکی از نخستین مصاحبه‌های خود با روزنامهٔ اطلاعات، اعلام کرد که امیدش پیشرفت کشور، «به ویژه پیشرفت زنان»، است. پس از انقلاب سفید نیز تأکید کرد که «هیچ زن مستعدی بیکار نخواهد ماند» و «زنان برای رقابت با مردان بر سر مناصب دولتی، آزادی کامل دارند.»
او از چندین سازمان خیریه و رفاهی حمایت می‌کرد که یکی از آن‌ها سازمان زنان ایران بود و مادرش، فریده دیبا، را به سمت معاونت آن منصوب کرده بود. همچنین، دانشگاه فرح پهلوی (که امروزه به نام الزهرا شناخته می‌شود) نخستین نهاد تحصیلات عالی مخصوص زنان در ایران بود که به کوشش او تأسیس شد.
حمایت فرح پهلوی از هنر و فرهنگ
فرح پهلوی که در جوانی دانشجوی رشته معماری بود، در دوران شهبانویی خود فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه فرهنگ و هنر ایران انجام داد. او شماری از باغ‌ها و مکان‌های تاریخی مانند باغ فردوس تهران را به مراکز فرهنگی تبدیل کرد و بسیاری از موزه‌های ایران، از جمله موزه فرش ایران و موزه هنرهای معاصر تهران، به همت او تأسیس شدند.
یکی دیگر از رویدادهایی که فرح از آن حمایت می‌کرد، جشن هنر شیراز بود که به صورت سالانه در تخت جمشید برگزار می‌شد و میزبان هنرمندان از ایران و سراسر جهان بود. جشن هنر شیراز از جمله مسائلی بود که مورد انتقاد مخالفان چپ‌گرا و اسلامی شاه قرار گرفت.
گروه اول این رویداد را به عنوان یک هزینه بی‌دلیل تلقی می‌کردند، در حالی که گروه دوم آن را نشانه‌ای از مخالفت با دین اسلام می‌دانستند. با این وجود، جشن هنر شیراز ارتباط مستقیمی با شاه نداشت و تحت مدیریت شهبانو و حلقه اطرافیان وی برگزار می‌شد. فرح، دلیل برگزاری این جشنواره را این‌گونه برای رضا قطبی توضیح داده بود.
سازمان‌های زیر نظر فرح پهلوی
فرح پهلوی مسئولیت چندین سازمان در حوزه‌های پزشکی، فرهنگی، ورزشی، آموزشی و رفاه اجتماعی را بر عهده داشت. دفتر مخصوص فرح پهلوی تا سال ۱۳۵۷ دارای ۴۰ کارمند و ۴ بخش اصلی بود که شامل: بخش آموزش و پرورش، بخش بهداشت و درمان، بخش رفاه اجتماعی و بخش فرهنگ و هنر می‌شد.
وی همچنین در برنامه‌ریزی جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران نقش فعالی داشت. در چارچوب برنامه‌ریزی برای این جشن‌ها، با کمک‌های مالی شخصی، تعداد ۳۵۰۰ دبستان در سراسر کشور تأسیس شد و برج آزادی در تهران نیز بنا گردید. در مراحل اولیه پروژهٔ جشن‌های شاهنشاهی، سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در زیرساخت‌های اساسی کشور انجام شد که شامل احداث راه‌ها، شبکه‌های ارتباطی از راه دور، فرودگاه‌ها، هتل‌ها، پوشش سراسری برنامه‌های تلویزیونی و گسترش گردشگری و جهانگردی بود.
ریاست فرح پهلوی در حوزه بهداشت و درمان
جمعیت خیریهٔ فرح پهلوی: یک سازمان غیرانتفاعی که در سال ۱۳۳۲ تأسیس شد.
بنگاه حمایت مادران و نوزادان: از سال ۱۳۳۸ فعالیت‌های خود را در پاسخ به نیازهای فزاینده خانواده‌های کم‌درآمد گسترش داد.
yle=”font-size: 14pt; color: #000000;”>انجمن ملی حمایت کودکان: در سال ۱۳۳۱ در ایران با هدف آموزش کادر فنی سازمان‌های بهداشتی و تربیت متخصصان کارآزموده برای خدمت در سازمان‌های ویژهٔ آموزش کودکان تأسیس شد.
کنگرهٔ پزشکی ایران: تحت نظارت بنیاد پهلوی در سال ۱۳۳۱ با هدف پژوهش و مشاورهٔ علمی در مورد بیماری‌های بومی کشور و ارائه راه‌حل‌های مؤثر برای مبارزه با آن‌ها تأسیس گردید.
جمعیت کمک به جذامیان: ریاست عالیهٔ این جمعیت در چارچوب مسئولیت‌های شهبانوی ایران بر عهدهٔ فرح پهلوی بود.
بنیاد ایرانی بهداشت جهانی: در سال ۱۳۴۸ با اهداف کمک به سازمان‌های بهداشتی و تحقیقاتی موجود تأسیس شد.
جمعیت حمایت از آسیب دیدگان سوختگی: این جمعیت در سال ۱۳۴۴ به منظور حمایت و تأمین نیازهای بهداشتی و درمانی آسیب‌دیدگان سوانح سوختگی تأسیس گردید.
جمعیت ملی مبارزه با سرطان: در فروردین سال ۱۳۴۶ با هدف ایجاد و گسترش مراکز تشخیص، درمان و شیمی‌درمانی برای مبتلایان به بیماری سرطان، شروع به فعالیت کرد.
جمعیت طرفداران مرکز طبی کودکان: این جمعیت به ریاست فرح پهلوی در سال ۱۳۴۰ تأسیس شد.
شورای عالی بهداشت: این شورا به ریاست فرح پهلوی در آذر ۱۳۲۹ به تصویب رسید و مسئولیت مطالعه و اظهارنظر در تمامی امور مهم بهداشت عمومی، از جمله قوانین مربوط به مبارزه با بیماری‌های واگیر، بهداشت کودکان، کارخانجات، کارگران، زندانی‌ها و غیره را بر عهده داشت.
جمعیت حمایت از آسیب‌دیدگان سوختگی: این جمعیت در سال ۱۳۴۴ به منظور حمایت از آسیب‌دیدگان سوختگی تأسیس شد. ورزش شهبانو فرح پهلوی به عنوان بنیان‌گذار رویدادهای ورزشی مختلف در ایران شناخته می‌شود که بیشتر آن‌ها در زمینهٔ ورزش زنان بوده است. او یکی از مؤسسان جام‌های شهبانو است. این جام‌ها به عنوان نخستین دوره از لیگ‌های باشگاهی زنان ایران در رشته‌های والیبال و بسکتبال از سال ۱۳۵۴ آغاز به کار کرده‌اند.
فدراسیون ورزشی کر و لال‌ها: این فدراسیون در سال ۱۳۳۴ در تهران تأسیس گردید.
ریاست فرح پهلوی در حوزه فرهنگ و هنر
سازمان ملی فولکلور ایران: این سازمان در خردادماه ۱۳۴۶ در تهران تأسیس شد تا به گردآوری، گسترش، پراکندن و پخش ترانه‌ها، لباس‌ها، سازهای موسیقی محلی، و همچنین ضبط و ثبت آهنگ‌های بومی و رقص‌های محلی ایران بپردازد.
تالار رودکی: این تالار در تاریخ ۳ آبان ۱۳۴۶ توسط محمدرضا پهلوی و فرح پهلوی افتتاح شد. تالار رودکی به ابتکار فرح پهلوی برای اجرای کنسرت‌های موسیقی ایرانی و اروپایی بنا گردید.
انجمن ملی روابط فرهنگی: این انجمن در سال ۱۳۴۵ با هدف ایجاد پیوند فرهنگی و هنری میان ملت‌ها و همچنین معرفی فرهنگ و هنر جهانی، تأسیس شد.
بنیاد فرهنگ ایران: بنیاد فرهنگ ایران در مهر ماه ۱۳۴۳ به منظور پاسداری، گسترش و پیشبرد زبان فارسی و میراث گرانبهای فرهنگ ایران تأسیس گردید.
سازمان جشن هنر شیراز: این سازمان در سال ۱۳۴۶ با ۳۳ نفر عضو هیئت امنا، ۵ عضو هیئت مدیره و کمیته‌های تئاتر، موسیقی، سینما و نمایشگاه‌ها و همچنین دفاتر پروژه‌های فنی، مالی، پذیرایی و روابط عمومی، فعالیت خود را آغاز کرد.
تئاتر شهر: مجموعهٔ تئاتر شهر تهران، بزرگ‌ترین مجموعهٔ نمایش تئاتر در ایران محسوب می‌شود.
مؤسسه آسیایی دانشگاه پهلوی: این مؤسسه در سال ۱۹۲۹ در نیویورک تأسیس شد و در سال ۱۳۴۵ به شیراز منتقل گردید و در محل موزه شهرام به فعالیت خود ادامه داد.
انجمن فیلارمونیک تهران: این انجمن در سال ۱۳۴۲ تأسیس گردید.
بنگاه ترجمه و نشر کتاب: این بنگاه در سال ۱۳۳۳ به فرمان محمدرضا پهلوی تأسیس شد. هدف از تأسیس آن، فراهم کردن امکان دسترسی مردم کشور به بهترین آثار بشری از طریق ترجمه و چاپ کتاب‌های مهم جهان به زبان فارسی بود تا این اقدام به تقویت تفکر و برانگیختن خوانندگان منجر شود.
زندگی فرح پهلوی بعد از انقلاب ۱۳۵۷
فرح پهلوی تمایلی به ترک ایران نداشت. شاهین فاطمی در هفته‌های پایانی حضور شاه و شهبانو در ایران، در دیداری از فرح درخواست کرد که آن‌ها در کشور بمانند؛ فرح در پاسخ به او گفت: «لطفاً همین حرف را به اعلی‌حضرت نیز بگویید.» زمانی که تصمیم به خروج از ایران قطعی شد، شاه و فرح تصمیم گرفتند که به جز لباس‌ها و وسایل شخصی، هیچ چیز دیگری با خود نبرند.
فرح پهلوی برای جلوگیری از اتهام بردن وسایل از کشور، گروهی از خبرنگاران خارجی را به داخل کاخ دعوت کرد تا از آنجا فیلم‌برداری کنند. فرح درباره خروج از ایران اظهار داشت: «ما با سری بالا رفتیم و می‌دانستیم که تمام توانمان را برای پیشرفت کشور به کار برده بودیم.»
محمدرضا پهلوی و فرح پهلوی در ۲۶ دی ۱۳۵۷ تهران را ترک کردند. در اسوان، انور سادات، رئیس‌جمهور مصر، به همراه همسر و دخترش، در پای پلکان هواپیما به استقبال شاه و شهبانو آمدند. فرح پس از سفر به کشورهایی نظیر اردن، آمریکا و باهاما، سرانجام به مصر بازگشت و در آنجا شاهد درگذشت محمدرضا پهلوی بود.
کتاب‌های نوشته فرح پهلوی
فرح پهلوی دومین کتاب خود را در سال ۲۰۰۳ میلادی با عنوان «کهن دیارا، خاطرات فرح پهلوی» منتشر کرد. او در سال‌های پس از انقلاب، مصاحبه‌های بسیاری انجام داده است. وی در کتاب خاطراتش این نکته را بیان می‌کند که همه‌چیز را در ایران رها کرده است.
آیلین شولینو، رئیس دفتر پیشین روزنامه نیویورک تایمز که در زمان انقلاب به ایران سفر کرده بود، در نقدی بر کتاب خاطرات او این سؤال را مطرح می‌کند که اگر آن‌ها واقعاً همه‌چیز را در ایران ترک کرده‌اند، چگونه خانواده پهلوی در طول این سال‌ها امور مالی خود را مدیریت کرده‌اند؟
او همچنین جمله‌ای از رضا پهلوی را نقل می‌کند که گفته است به دلیل سوءمدیریت مشاور خود، ۲۵ میلیون دلار از سرمایه‌شان را از دست داده‌اند. به علاوه، به عقیده شولینو، فرح پهلوی حقایقی مانند نقش سرویس اطلاعاتی آمریکا در کودتای ۲۸ مرداد را نادیده گرفته است.
مستندهای ساخته شده درباره فرح پهلوی
در سال ۲۰۰۸، فیلم مستندی با عنوان «ملکه و من»، به کارگردانی ناهید سروستانی، تولید شد که به جنبه‌های شخصی زندگی او می‌پردازد. علاوه بر این، مستند «از تهران تا قاهره»، وقایع سال ۱۳۵۷ تا لحظه درگذشت محمدرضا پهلوی را از زبان فرح پهلوی روایت می‌کند. این مستند توسط شبکهٔ من و تو تولید شده است.
زندگی فرح پهلوی پیش از درگذشت همسرش
فرح پهلوی می‌کوشید تا با سفرهای مکرر به شهرهای گوناگون ایران، ارتباط نزدیک‌تری با عموم مردم برقرار سازد. او کمی پیش از انقلاب ۱۳۵۷، به همراه همسرش محمدرضا پهلوی، ایران را ترک کرد و پس از اقامت در چندین کشور، تا لحظه درگذشت همسرش در مصر، در کنار او ماند. فرح پهلوی دارای چهار فرزند به نام‌های رضا، فرحناز، علیرضا و لیلا بود.
فرح پهلوی الان کجاست
فرح پهلوی در حال حاضر، زندگی خود را به صورت متناوب میان ایالات متحده آمریکا و فرانسه سپری می‌کند. پس از سرنگونی نظام شاهنشاهی در ایران، اغلب خانواده‌های سلطنتی جهان، از خاندان سلطنتی پیشین ایران برای شرکت در مراسم‌های گوناگون دعوت کرده‌اند و فرح پهلوی نیز در این مراسم‌ها حضور یافته است. در سال ۲۰۰۴، دولت ایران در واکنش به دعوت دولت اردن از فرح پهلوی برای شرکت در مراسم ازدواج ولیعهد این کشور، و همچنین حضور او در مراسم عروسی ولیعهد اسپانیا، به هر دو کشور اردن و اسپانیا اعتراض کرد.
پیام فرح پهلوی به مردم ایران
فرح پهلوی یک پیام صوتی به همایش مونیخ ۱۴۰۴ فرستاد و در آن از «انقلاب ملی ایران» و پایان یافتن جمهوری اسلامی اعلام حمایت کرد. او در این پیام اظهار داشت: «حق ملت ایران، آزادی، رفاه و سرافرازی است.»
سفرهای رسمی فرح پهلوی به خارج
فرح پهلوی همسرش، محمدرضا پهلوی، را در سفرهای رسمی خارجی همراهی می‌کرد و همچنین در زمان استقبال از شاهان و رئیس‌جمهورهای کشورهای دیگر در ایران، در کنار او حضور داشت.
| تاریخ | رویداد |
| ۱ اسفند ۱۳۳۸ | سفر رسمی با محمدرضا پهلوی به پاکستان. |
| ۱۵ اسفند ۱۳۳۹ | استقبال از الیزابت دوم و شاهزاده فیلیپ (بریتانیا) در تهران، اصفهان و شیراز. |
| ۲۸ اردیبهشت ۱۳۴۰ | سفر به استکهلم به دعوت رسمی پادشاه سوئد. |
| ۱۹ مهر ۱۳۴۰ | استقبال ژنرال دوگل (رئیس‌جمهور فرانسه) از آن‌ها در پاریس. افتتاح نمایشگاه «هفت هزار سال هنر ایران» و گذاشتن نخستین سنگ‌بنای خوابگاه دانشجویان ایرانی در پاریس. |
| ۲۱ فروردین ۱۳۴۱ | استقبال جان اف. کندی (رئیس‌جمهور آمریکا) از آن‌ها در فرودگاه. |
| ۲۴ مهر ۱۳۴۲ | استقبال از ژنرال دوگل و همسرش در تهران و بازدید آن‌ها از تخت جمشید. |
| ۲۶ شهریور ۱۳۴۳ | استقبال از هایله سلاسی (امپراتور حبشه) در تهران. |
| ۲۶ آبان ۱۳۴۳ | استقبال از بودوئن (پادشاه بلژیک) و ملکه فابیولا در تهران. |
| ۱۴ اردیبهشت ۱۳۴۴ | آغاز سفر به آمریکای جنوبی، بازدید از برازیلیا و سفر به کانادا. |
| ۹ خرداد ۱۳۴۴ | مهمانی چهار روزه ژنرال دوگل در پاریس. |
| ۲ خرداد ۱۳۴۶ | آغاز دیدار رسمی از چکسلواکی. |
| خرداد ۱۳۴۶ | دیدار رسمی از آلمان غربی. (در ۱۲ خرداد، تظاهرات دانشجویان در برلین غربی به سرکوب و کشته شدن بنو اونه‌زورگ انجامید که توسط کارل هاینس کوراس، پلیسی که بعداً مشخص شد برای جاسوسی آلمان شرقی فعالیت می‌کرد، صورت گرفت). |
| ۱۶ تیر ۱۳۴۶ | سفر رسمی به ترکیه و استقبال در آنکارا. |
| ۲ مهر ۱۳۴۷ | سفر رسمی ۱۲ روزه به مسکو (شوروی). |
| ۵ تیر ۱۳۴۹ | آغاز سفر رسمی به اروپا با دیداری از فنلاند، رومانی و مهمانی ملکه هلند، سپس سفر به بلژیک. |
| ۵ اردیبهشت ۱۳۴۸ | افتتاح «خانه ایران» در خیابان شانزلیزه پاریس به همراه آندره مالرو. |
| ۶ آبان ۱۳۴۹ | دیدار مجدد از شوروی؛ آغاز به کار بزرگ‌ترین شاه‌لولهٔ گاز جهان بین ایران و جمهوری آذربایجان (در شوروی). |
| ۱۷ تیر ۱۳۵۰ | پذیرایی ژرژ پمپیدو (رئیس‌جمهور فرانسه) از فرح پهلوی در کاخ الیزه. |
| ۹ خرداد ۱۳۵۱ | استقبال از ریچارد نیکسون (رئیس‌جمهور آمریکا) و همسرش در تهران. |
| ۲۶ شهریور ۱۳۵۱ | سفر رسمی به چین و دیدار با جئو ئن لای به همراه امیرعباس هویدا (نخست‌وزیر). |
| ۴ مرداد ۱۳۵۲ | استقبال ریچارد نیکسون (رئیس‌جمهور ایالات متحده) از شاه و شهبانو در واشینگتن. |
| ۲۸ شهریور ۱۳۵۳ | آغاز نخستین سفر رسمی به جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه؛ بازدید از سنگاپور، استرالیا و نیوزیلند (پانزده روز). |
| ۱ تیر ۱۳۵۳ | استقبال والری ژیسکار دستن (رئیس‌جمهور فرانسه) از آن‌ها؛ توافق همکاری برای توسعه صنایع هسته‌ای در ایران. |
| ۱۹ بهمن ۱۳۵۳ | سفر رسمی به قاهره برای دیدار با انور سادات (رئیس‌جمهور مصر). |
| ۸ اسفند ۱۳۵۴ | دیدار رسمی از داکار (سنگال)؛ گذاشتن نخستین سنگ‌بنای یک پالایشگاه با حمایت ایران. |
| ۱۲ مهر ۱۳۵۵ | استقبال از والری ژیسکار دستن (رئیس‌جمهور فرانسه) در تهران. |
| ۲۳ آبان ۱۳۵۶ | سفر به واشینگتن به دعوت جیمی کارتر (رئیس‌جمهور آمریکا). |
| ۱۰ دی ۱۳۵۶ | جشن شب ژانویه جیمی کارتر و همسرش در کنار خانوادهٔ سلطنتی در کاخ نیاوران. |
| ۱۴ شهریور ۱۳۵۷ | پذیرایی از هوآ گوئوفنگ (نخست‌وزیر چین) در تهران. |
مؤسسه شهبانو فرح پهلوی
بنیاد شهبانو فرح پهلوی از بیستم فروردین ۱۴۰۳ در مجموعه فیاپ ژان مونه پاریس، نمایشگاهی را به منظور پشتیبانی از هنرمندان برپا کرد. در این نمایشگاه، بیش از ۱۰۰ اثر از ۸۲ هنرمند ایرانی و خارجی به نمایش گذاشته شده است. فرح پهلوی روز سه‌شنبه ۱ خرداد از این مجموعه بازدید کرد و اظهار داشت که «امید به بازگشت آزادی به ایران را هیچ‌گاه از دست نمی‌دهد.»
ویژگی‌ها و علایق فرح پهلوی
فرح دیبا در سال‌هایی که در مدرسه ژاندارک و پس از آن در دبیرستان رازی تحصیل می‌کرد، دختری سرزنده، فعال و ورزشکار بود. این برداشت دست‌کم از دید دختر من، ویوین، که هم‌مدرسه‌ای و جوان‌تر از او بود، به دست آمده است.
فرح دیبا در یک خانواده متوسط و قدیمی به دنیا آمد. پدرش که افسر ارتش بود، در جوانی درگذشت. بر اساس آنچه شنیده‌ام، شاه در یک سفر رسمی، این دختر جوان را در حال قرائت عریضه‌ای از جانب دانشجویان ایرانی دید و احتمالاً از او خوشش آمد و او را به همسری برگزید تا از این ازدواج سوم، صاحب ولیعهد شود.
فرح پهلوی و شاه
در ابتدا، فرح دیبا نفوذ چندانی بر شاه نداشت. برخلاف ثریا که همیشه چند قدم جلوتر از شاه حرکت می‌کرد، فرح در برابر پادشاه خود را عقب می‌کشید. پس از تولد ولیعهد، شهبانو به فعالیت‌های خیریه روی آورد. می‌توان گفت که او عقایدی لیبرال، حتی نزدیک به سوسیالیسم و در هر حال، پیشرو داشت.
نقص کلامی فرح دیبا که حتی با تمرین‌های مکرر نیز نتوانست آن را برطرف کند، لحن محزون صحبت کردنش است، به‌خصوص زمانی که به زبان فارسی سخن می‌گوید؛ اما او به فرهنگ علاقه‌مند است و در ادب و شعر، حتی شعر فرانسه، از خود ذوق نشان می‌دهد. چنین صفاتی در خاندان پهلوی بسیار نادر بود.
فرح پهلوی همسر محمدرضا شاه
یک بار یک کتاب از اشعار الوار برای او فرستاده شد. او تنها فرد خانواده سلطنتی است که گنجینه‌ای از فرهنگ ایران در اختیار دارد. برداشتن قدم‌های نخست در محیط جدیدی که فرح دیبا به آن وارد شده بود، قطعاً آسان نبوده است. او برای کنترل احساسات خود، بی‌شک فشار زیادی به خود وارد کرده است؛ با این حال، برخلاف رفتار معمول درباریان، به افراد مستمند توجه نشان داده است.
فرح دیبا
من در نزد او نه نشانه‌ای از فخرفروشی دیدم و نه علامتی از بدطینتی. شهبانو به‌ندرت برای منافع شخصی اقدام می‌کرد. باید به نقش او در زمینه‌های فرهنگی توجه ویژه داشت. در این زمینه، می‌توان او را مروّج اروپایی‌شدن ایران به شمار آورد. او پادشاه را ترغیب کرد که ارتباطی بین فرهنگ‌های شرق و غرب برقرار سازد و پای عده‌ای از هنرمندان، شعرا و فلاسفه را به کاخ سلطنتی باز کرد.
علاوه بر این، او توانست تا حدودی از مداخله در امور دولتی خودداری کند. من سه‌ماه پیش از انتصابم به سمت نخست‌وزیری، او را ملاقات کردم. او به صورت خصوصی به من گفت که عقایدش به افکار من نزدیک است و اگر ساواک برای من مزاحمت ایجاد کرده، او را نیز آرام نگذاشته است، هرچند که شدت و ضعف این مزاحمت‌ها بسته به موقعیت‌ها متغیر بوده است.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
بیوگرافی فرزاد مجیدیبیوگرافی علیرضا نصیریبیوگرافی ایلیا صالحی پور
